d'hondt sistemi hesaplama ne demek?

D'Hondt sistemi, nisbi temsil esaslı bir seçim sistemidir ve özellikle parlamenter sistemlerde milletvekili dağılımını belirlemek için kullanılır. Amacı, partilerin aldıkları oy oranına en yakın şekilde parlamento'da temsil edilmelerini sağlamaktır.

D'Hondt sisteminin temel işleyişi şu şekildedir:

1. Oyların Hesaplanması: Seçimde partilerin aldığı toplam oy sayıları belirlenir.
2. Bölme İşlemi: Her partinin aldığı oy sayısı, belirli bir diziye (1, 2, 3, 4, 5, ...) bölünür. Bu bölme işlemi, o seçim bölgesinde çıkarılacak milletvekili sayısı kadar yapılır.
3. Bölüm Değerlerinin Sıralanması: Elde edilen tüm bölüm değerleri (bölümler) büyükten küçüğe doğru sıralanır.
4. Milletvekili Dağılımı: En büyük bölüm değerinden başlayarak, her bir bölüm değeri için ilgili partiye bir milletvekili verilir. Milletvekili sayısı, seçim bölgesinden çıkarılacak toplam milletvekili sayısına ulaşılana kadar devam eder.
5. Beraberlik Durumu: Eğer son milletvekili için birden fazla partinin aynı bölüm değerine sahip olması durumunda, genellikle kura veya benzeri bir yöntemle kazanan belirlenir. Bazı durumlarda, daha önce milletvekili çıkarmamış partiye öncelik verilebilir.

D'Hondt sistemi, büyük partilere avantaj sağlama eğilimindedir, çünkü küçük partilerin oyları daha az milletvekili ile sonuçlanabilir. Bu nedenle, bazı eleştirmenler bu sistemin seçim adaleti ilkesine tam olarak uymadığını savunurlar.